- χαρταετός
- Κατασκευή από λεπτό χαρτί κολλημένο σε σκελετό από ελαφρά ξύλα ή καλάμια, που συγκρατείται με έναν πολύ μακρύ σπάγγο. Στο άκρο του τοποθετούνται συχνά λωρίδες χαρτιού που χρησιμοποιούνται για την ισορροπία (ουρά). Ο απλούστερος τύπος, που χρησιμοποιείται κυρίως από τα παιδιά για ψυχαγωγία, μπορεί να έχει διάφορα γεωμετρικά σχήματα (τραπεζοειδές, ρομβοειδές κλπ.), ή να έχει σχήμα δράκοντα, ψαριού, πουλιού, πεταλούδας κ.ά. Υπάρχουν πολλών ειδών χ. Ένας από αυτούς είναι ο τύπος Έντι, με μακριά σπονδυλική στήλη, μήκους λίγο μικρότερου των 2 μ. που διασταυρώνεται περίπου στο 1/4 του μπροστινού άκρου με μια άλλη βέργα, ελαφρά καμπύλη, με την κοιλότητα προς τα κάτω.
Ο χ. ανυψώνεται με τον άνεμο και τον κατευθύνεται από αυτόν που κρατά τον σπάγγο. Η ταχύτητα, το ύψος που φτάνει και οι φιγούρες που διαγράφει κατά την πτήση, εξαρτώνται από την πείρα εκείνου που τον κατευθύνει και από την τεχνική της κατασκευής. Η εφεύρεσή του οφείλεται στον Έλληνα Αρχύτα, που έζησε στον Τάραντα μεταξύ 400 και 300 π.Χ. Στην Ανατολή, και κυρίως στην Κίνα, στην Ιαπωνία και στην Ινδονησία, ο χ. αντιπροσωπεύει μια από τις αρχαιότερες και δημοφιλέστερες ψυχαγωγίες. Χρησιμοποιείται επίσης και σε εργασίες, όπως στα αρχιπελάγη της Μελανησίας και της Ινδονησίας, όπου οι ψαράδες πετούν χ. που τους σέρνουν βάρκες και οι οποίοι κρατούν την πετονιά στην επιφάνεια του νερού. Οι χ. χρησιμοποιήθηκαν και σε επιστημονικά πειράματα. Αναφέρουμε τον χ., του Βενιαμίν Φραγκλίνου, που τον ανύψωσε σε καιρό καταιγίδας. Ο ηλεκτρισμός που μεταδόθηκε στη Γη με τον σπάγγο του χ. απέδειξε, αναμφισβήτητα, την ηλεκτρική φύση της αστραπής. Κατά τον 19ο αι., ήταν πολύ διαδεδομένη η χρήση των χ. για μετεωρολογικές παρατηρήσεις και όταν το 1894 ο Γουλιέλμος Μαρκόνι έστειλε το πρώτο σήμα ασυρμάτου επάνω από τον Ατλαντικό ωκεανό, χρησιμοποίησε χ. για να ανυψώσει την κεραία του δέκτη στη Νέα Γη.
Χαρταετός κινέζικης τεχνοτροπίας.
* * *ο, Νπαιδικό παιχνίδι από λεπτό χαρτί, κολλημένο σε ξύλινο σκελετό, που ανυψώνεται με νήμα στον αέρα, αλλά και έθιμο τής Καθαρής Δευτέρας.[ΕΤΥΜΟΛ. < χαρτί + αετός. Η λ. μαρτυρείται από το 1861 στον Β. Λάκωνα].
Dictionary of Greek. 2013.